Palata Glavne pošte-najprestižnija zgrada državnih institucija
Zgrada Glavne pošte, smeštena na uglu Takovske i Bulevara kralja Aleksandra je građena u periodu od 1935. do 1938. godine.
Sa sigurnošću možemo reći da je to jedna od najlepših i najprestižnijih zgrada državnih institucija. Od davne 1938. godine do danas, deo namenjen za rad Glavne pošte nije menjao svoju osnovnu namenu. Dok je deo u kom je bila smeštena Poštanska štedionica od 1946. do 2006. godine poslužio kao prostor Narodne banke, sve dok se nije preselila na Trg Slavije.
Od 2013. godine, Palata Glavne pošte proglašena je spomenikom kulture, a iste godine je u delu objekta koji je koristila Narodna banka, premešten Ustavni sud Srbije.
Istorija pošte Srbije
Prva organizovqna poštanska služba u Srbiji datira još od vremena Prvog srpskog ustanka. U to vreme pošiljke su prenosili seoski kmetovi .
Pošta, koju si imali pravo da koriste i privatna lica pod opštim uslovima, počinje sa radom 1840. godine. Prva javna pošta u Beogradu, bila je smešteja u Knez Mihajlovoj ulici, na mestu današnje Likovne akademije. Prvi zakonski akt vezan za osnivanje poštanske organizacije u Kenževini Srbiji, donet je 27. oktobra 1843. godine, kao „Ustrojenije poštanskog zacedenija”. Već naredne godine, pošta je dobila svoje uniforme i prvi poštanski sandučići su postavljeni. 1885. u srbiji započinje i telegrafski saobraćaj, čije su linije građene od Beograda, do Zemuna i Aleksinca. Telegrafski saobraćaj je obavljan “Morzeovim telegrafskim aparatima”, koji su u Srbiji bili upotrebljavani narednih sto godina, zbog niske cene, malih dimenzija i pouzdanosti.
Istorija gradnje Glavne pošte
Zbog neadekvatne lokacije pošte i poštanske štedionice, tadašnje vlasti odlučuju da ih izmeste, rešenje su videli u izgradnji zajedničkog objekta za obe institucije. Konkurs za izradu zgrade Glavne pošte raspisan je 1930. godine, od 15 pristiglih radova, prva nagrada dodeljena je projektu zagrebačkih arhitekata Josipu Pičmanu i Andriji Baranjiju. Projekat je bio osmišljen prema načelima moderne arhitekture. Međutim, brzo su odustali od projekta koji je odneo prvu nagradu, prvenstveno zbog krize koja je vladala tih godina, a drugi razlog je bilo nezadovoljstvo najviših državnih vlasti po pitanju odabira, koji po njihovom mišljenju nije zadovoljavao zahteve.
Nakon par meseci, odlučeno je da se prvobitan plan izmeni, što je bilo povereno arhitekti Dimitriju M. Leku. Na idućem konkursu najbolje ocenjen je bio Vasilije Androsov, međutim i nakon usvajanja novog projekta, na početak radova na izgradnji čekalo se još nepunih pet godina.
Kamen temeljac, postavljen je 17. avgusta 1935. godine.
Kamen kojim je zgrada obložena, vađen je kod sela Radalj u Rađevini.
Arhitektura zgrade Glavne pošte
Sama arhitektura ove zgrade zasnovana je na kombinaciju modernistički i funkcionalno zamišljene osnove.
Androsovljev se u velikoj meri oslonio na prvpbitni projekat, što se najviše ogleda u položaju objekta u odnosu na ulicu, mesto, broj ulaza.
Kao objekat najznačajnije poštanske institucije, Palata Glavne pošte predstavlja važno svedočanstvo razvoja poštanske službe, i same njene delatnosti. Pored istorijskog značaja, zgrada zbog svog položaja, predstavlja jedu od najvažnijih vizuelnih objekata centralne gradske zone.
