Kako je Palilula dobila ime?

Ime Palilule pominje se prvi put početkom 19. veka i odnosi se na “selo smešteno na četvrt sata hoda” od grada opasanog šancem.
Poreklo naziva “Palilula” nosi sa sobom zanimljivu istoriju koja seže u prve decenije 19. veka. Prema jednom tumačenju, naziv potiče od zabrane pušenja na uskim ulicama Beograda, koju su navodno uveli tadašnji vlastodršci, možda čak i lično knez Miloš. Zbog opasnosti od požara u lako zapaljivim zgradama, pušači su bili primorani da puše svoje lule tek po izlasku iz varoši. Prema zapisima iz 1840. godine, na jednom direku je bila nacrtana slika lule kao znak da je to mesto gde se može pušiti, što je možda doprinelo nastanku naziva Palilula.

Drugo tumačenje porekla naziva Palilula vezuje se za grnčarski zanat koji je bio rasprostranjen na tom području. Prema zapisima poljskog književnika Romana Zmorskog iz 19. veka, Palilula je naziv koji potiče od grnčara koji je živeo u tom kraju i koji je bio poznat po tome što je pekao lule. Otuda i nadimak “pali-lula”, koji je vremenom prešao na čitav kraj.

Ovo viđenje podržava činjenica da je grnčarski zanat bio jedan od najrasprostranjenijih na Paliluli, zahvaljujući bogatim izvorima gline u okolini. Majdani na Karaburmi, Milićevom i Velikom brdu omogućavali su pristup glini kao osnovnoj sirovini za grnčarstvo. Peći za pečenje grnčarije, koje su imale dimnjake, nazivane su “lule”, što dodatno potkrepljuje ideju da je naziv Palilula nastao upravo iz ovog zanatskog konteksta.

Ovi različiti perspektive na poreklo naziva Palilula doprinose bogatstvu istorije i kulturnog nasleđa ovog dela Beograda.